Omnes populi, qui legibus et morĭbus reguntur, partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utuntur.
Nam quod quisque populus ipse sibi ius constituit, id ipsius proprium est vocaturque ius civile, quasi ius proprium civitatis.
Quod vero naturalis ratio inter omnes homĭnes constituit, id apud omnes populos peraeque custoditur vocaturque ius gentium, quasi quo iure omnes gentes utuntur.
Populus itaque Romanus partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utitur (Gaius).
Примечания
ius civile (om civis, is m гражданин) гражданское право, право отдельной (римской) гражданской общины (civitas), основанное на законе, принятом всем народом (lex populi), и его интерпретации знатоками (interpretatio iuris) — строго национальное римское право; ius gentium всеобщее право, право существующее повсюду (ср. ubi gentium везде, nusquam gentium нигде), «право народов», римское право, применимое ко всем народам; mos, moris m нрав, преимущ. в р1. нравы, обычаи; ratio, onis ƒ счет, здесь разум; custodio, ivi, itum, ire охранять, здесь соблюдать; peraeque (per + aeque) равным образом, так же точно; quasi как бы, как, в качестве, здесь так как.
RES CORPORALES ET INCORPORALES
Quaedam res corporales sunt, quaedam incorporates. Corporales пае sunt, quae tangi possunt, velut fundus, homo, vestis, aurum, argentum et denique aliae res innumerabiles.
Incorporales sunt quae tangi поп possunt, qualia sunt ea, quae iure consistunt, sicut hereditas, ususfructus, obligationes quoquo modo contractae.
Nec ad rem pertinet, quod in hereditate res corporales continentur et fructus qui ex fundo percipiuntur, corporales sunt, et quod ex aliqua obligatione nobis debetur, id plerum-que corporale est, veluti fundus, homo, pecunia; nam ipsum ius successions et ipsum ius utendi fruendi et ipsum ius obli-gationis incorporale est. Eodem numero sunt iura praediorum urbanorum et rusticorum (Gaius).
Задание
Сделайте синтаксический разбор предложений.
Примечания
successio, onis ƒ (succedo, ere) наследственное преемство; ususfructus, us m (om utor, uti + fruor, frui) узуфрукт, право на пользование чужой вещью и извлечение из нее плодов; contraho, traxi, tractum, ere заключать сделку, совершать юридически значимое действие; obligationem contrahere устанавливать обязательство; nес = neque и не, притом не; contineo, tinui, tentum, ere (om cum + teneo) содержать; ei = ii, pi. к is; percipio, cepi, ceptum, ere (om per + capio, ere) воспринимать, здесь получать, извлекать; debeo, ui, itum, ere — в pass. причитаться, принадлежать; plerumque в большинстве случаев, обычно; pecunia, ae ƒ (om pecus, oris скот) деньги; ius utendi fruendi (ср. выше ius edicendi) право пользования и извлечения плодов, узуфрукт; eodem numero esse быть в том же числе, т. e. сюда же относиться.
УРОК XXIII
§110. Gerundium.§ 111. Gerundivum
§112. Замена герундийного оборота герундивным.
§ 110.Gerundium — этоотглагольное существительное, соответствующее русскому отглагольному существительному на-ание, -ение (в одном из косвенных падежей). Образуется он от основы Praesens прибавлением к ней суффиксов-nd- для 1-го и 2-го спряжений и-end- для 3-го и 4-го спряжений. Как отглагольное существительное, Gerundiumсклоняется (только в singularis), причем nominativus'a, как такового, не имеет: как nominativus к нему может рассматриваться Infinitivus, как простоеназвание действия (nomen actionis), отвечающее на вопрос подлежащего «что?» (ср.: что полезно? читать). Склоняется Gerundium только по 2-му склонению: accusativus его обычно употребляется с предлогом ad и выражает обстоятельство цели.