Аат тыл падежтаныыта

1. Т³рµт падеж -ким? туох?

2. Тардыылаах падеж -ким, туох киэнэ?

3. Сы´ыарыы падеж -кимиэхэ? туохха?

4. Ту´аайыы падеж -хайа диэки?

5. Туохтуу падеж -кими? тугу?

6. Миэстэ-та´аарыы падеж -ханна? хантан? кимтэн? туохтан?

7. Та´аарыы падеж -хантан?

8. Туттуу падеж -киминэн? тугунан? кими, тугу кытта? хайдах?

9. Холуур падеж -ким? туох курдук?

Т³рµт падежка холобурдар:

1. Элиг йыл исиг кµсиг бирмис (КТБ 48) - Биэс уон сыл µлэни-кµµ´µ биэрбит.

2. Хує± сэ²µн башаду т³рт тµмэн сµ кэлти - Хує± сэ²µн ба´ылыктаах тµ³рт ты´ыынча сэрии кэлтэ.

Тардыылаах падежка холобурдар:

Суолтата - предмет ким, туох киэнэ буоларын бэлиэтиир.

1. Билгэ ха±єаны² будуны (Оа 3) - Билгэ хає±ан(ын) норуота.

2. Тµрк будуны±є аты кµси йох болмазун тийин (КТБ 25) - Тµµр норуотун аата, кµµ´э суох буолбатын диэн.

Сы´ыарыы падежка холобурдар:

I.Суолтата – хайаа´ын кимиэхэ, туохха ту´аайылларын бэлиэтиир:

1. Таб±єач хає±анха йа±єы болмыс (КТБ 9) - Табєач ха±єа²²а ³ст³³х буолбут.

2. Талуйха кичиг тэгмэдим (КТМ 13) – Муора±єа кыччыгыдык тиийбэтим.

II. Суолтата – хайаа´ын ха´ан буоларын бэлиэтиир:

1. Кµл Тэгин хонь йылха йити йэгирмикэ учды (КТБ 53) – Кµл Тэгин хой сылга уон сэттэ±єэ ³лт³.

2. Бу ³дкэ олуртым (КТБ 1) - Бу кэм²э олортум.

Ту´аайыы падежка холобурдар:

Суолтата - хайысханы, ту´аайыыны бэлиэтээ´ин:

Табє±ач±єару барды (М 35) - Табєач диэки барда.

Бэн эбгэрµ тµсэйин (Т 30) - Мин дьиэ(м) диэки барыым.

Туохтуу падежка холобурдар:

Суолтата - чопчу хайанар предмети бэлиэтиир:

Алты чуб со±єдах тапа сµлэдим, будуны±є анта буздым (М 24-25) - Алта чуб со±єдах таба сэриилээтим, норуоту антах кыайдым.

Эртиш µгµзиг кэчэ кэлтимиз (Т 37-38) - Иртыш ³рµ´µ кэ´эн кэллибит.

Миэстэ-та´аарыы падежка холобурдар:

I. Суолтата – хайаа´ын ханна, ха´ан буоларын бэлиэтиир:

1. Ол кµнтэ тэгди тµрк будун Тэмир Хапыє±ха (Т 46) - Ол кµ²²э тиийдэ тµрк норуот(а) Тимир Хаппахха.

2. Хара к³лтэ сµ²µшдимиз (КТБ 42) - Хара кµ³лгэ сэриилэстибит.

II. Суолтата – хайаа´ын кимтэн, туохтан буоларын бэлиэтиир:

1. Хыргызта йантымыз (Т 29) - Кыргыстартан т³нµннµбµт.

2. Табє±ач ха±єанта бэдизчик кэлµртим (КТМ 11) – Таб±єач ха±єантан тутааччы (уус) ає±аллым.

Та´аарыы падежка холобурдар:

Суолтата – хайаа´ын хантан буоларын бэлиэтиир:

1. £²дэн хає±анєару сµ йорылым (Т 8) - Илинтэн ха±єан диэки сэрии ыытыає±ым.

2. Сµ²µглиг хантан кэлипэн сµрэ элтди (КТБ 29) – Ґ²µµлээх хантан кэлэн µµрэ(н) илтэ.

Туттуу падежка холобурдар:

I. Суолтата – хайаа´ы²²а туттуллар предмети бэлиэтиир:

1.Сµ²µгин ачдымыз (Т 28) - ¥²µµнэн арыйдыбыт (суолбутун).

2. К³зµн к³рмэдик, хулхахын эсидмэдик будунымын – Хара±єынан к³рб³т³х, кулгаа±єынан истибэтэх норуоппунан.

II. Суолтата - кими, тугу кытта холбуу хайыыры бэлиэтиир:

1. Улу±є Иркин азхына эрин тэзип барды (КТБ 34) - Улуу Иркин а±єыйах эрин (бухатыырын) кытта тэскилээн барта.

2. Тµрк будун ханын болмайын таб±єачда адырылты (Т 2) – Тµµр норуот(а) хаанын кытта буолумакка таб±єачтан арає±ыста.

Холуур падежка холобурдар:

Суолтата - кими эрэ, тугу эмэ туохха эмэ холоон бэлиэтиир:

1. Ханы² субча йµгµрти (КТБ 24) – Хааны² уу курдук сµµрдэ.

2. Тµргис ха±єан сµси отча, борча кэлти (М 4) – Тµргис ха±єан сэриитэ уот, буор курдук кэллэ.

Поиск по сайту: