Ші тапсырма.

Ұяшыққа А1:А5 санын енгіз, А10 ұяшығына осы ұяшықтағы санның жинағын есептеу. А10 ұяшығына курсорды = белгісін орналастыру, сосын А1+ ты басып, А2+ тан А5 ке дейін enter ді бас.

А8 ұяшығында -S автосуммасының көмегімен сандардың есебін есептеу.

Егер жолдарда бірнеше есеп беріліп, бірақ олардың нәтижесі бір ғана формуламен шығатын болса, онда қайта – қайта сол формуланы енгізіп қажеті жоқ. Белсенді ұяшықтың астыңғы оң жақ бұрышында орналасқан кішкене шаршыны(көшіру пернесін) немесе маркерді қолдануға болады. Көшірілетін ұяшықты таңдап, тінтуірмен маркерді ұстап тұрып, керекті бағытқа апару керек.

1 – ші мысал: В1:В15 ұяшық диапазонын 1 ден 15 ке дейін кезекпен толтыру үшін, көршілес В1-В2 ұяшыққа 1 және 2 санын енгізіп, және бұл екеуін шығыс ұяшығы ретінде қалдыру керек.

Тақ және жұп сандардың ретін толтырыңыз.

АУДАН БОЙЫНША САТУ, КӨКӨНІС, СУСЫН кестесін толтырыңыз. Әрбір кестені әр бетке істе. Беттерді – көкөніс, сусындар сату деп ата.

Сусындар

Көрініп тұрғандай, СУСЫНДАР кестесінде, 3 ші жолдан 7 ші жолға дейінгі СУММА колонкасындағы Е бағанындағы формуланы көшірген кезде, ұяшықтың бөлігі ретінде ол үлкейе береді.

Ұяшықтардың мекенжайларын көшiрудiң процесiнде мұндай автоматты өзгерту салыстырмалы бағыттау деп аталады.

Ескерту: Оңға қарай көшіруде, бағанды білдіретін әріптер кезек бойынша алға қарай бір қадам жылжып отырады.

Төмен көшiру жолдың нөмiрлерiнiң көбеюiне алып келедi.

Кейде абсолюттік адрес қажет. Мысалы, кестедегі СУСЫНДАР бағаны % бойынша әр суынға түскен жалпы пайда пайызын, яғни жалпы пайда бірнеше орындарда қолданылады, және ол белгі белгілі ұяшықтарда орналасады. Ол ұяшықты бекіту үшін, $ белгісін мекенжайға бекіту керек, мысалы, $G$7.

Көшірме уақыты кезінде идентификатордың кез келген жолдар немесе бағандары,алдында тұратын $ белгісі өзгертулерсіз қалады.

Доллар белгісін қолмен енгізуге болады: ағылшын тілінеөту– shift+4, бірақ қолмен енгізу міндетті емес: енгізу мекенжайы – F4. $G$7 ұяшығын түрлендіру – бір рет басқандағысы, көбірек басқандағы сандар мен доллар белгісінің орналасуын өзгертеді.

Абсолюттік мекенжайды қолданып, кестедегі СУСЫНДАРды толдыру.

4-Мысал: Берілген векторлар а(-3,-1,2), в=(1,0,5),.

- а векторының ұзындығын табу;

- а және в векторының скалярлық шамасын табыңыз. Векторлардың ортогональ болуын тексеру;

- Шешуі

- а =(х1, у1, z1) b=(x2,y2,z2 ) векторлары үшін дұрыс формула:

- 1. а векторының ұзындық квадраты: а2 =x21+y21+z21;

- 2. а және в векторының скалярлық шамасы: а*в=х1*х2+у1*у2+z1*z4. Векторлар ортогональды болса, онда а*в=0;

1. а векторының координат квадратын есептейміз, D бағанында - D2 ұяшық: =; белгісін х – В2 ұяшығындағы координатпен басамыз, тұрғызу белгісінің квадраты - shift +6, enter;

2. Автотолтыру батырмаға төмен созыламыз – а - 4 9 1 векторлық координат квадратын санаймыз.

3. D бағанды толтыруды белгілейміз және автотолтыру батырмасын оңға созамыз – E бағаны толады – b - 0 1 16 координат векторының квадраты.

4. D және E толтырылған бағанды 6-шы жолға дейін қосып белгілеп, құралдар мәзірін Автосумма пернесін басқанда 14 және 17-ге сәйкес а және b векторларының өлшемінің квадраты пайда болады.

5. Есептеуіш скаляр шамасына сәйкес берілген формулаға a және b вектор координатына сәйкес көбейту қажет, F бағандағы ұяшық-F2: В2 ұяшығындағы =; белгісін басамыз, көбейту белгісі *, ұяшықтағы С2 басамыз, enter – х1*х2 есептеді, Автотолтыру батырмасы төмен созылады; скалярлық шама есептеледі – F бағанынан 8 жолға қосылу белгіленеді – құрал мәзіріндегі Автосумма белгісінде. В ұяшығындағы F8 – 1-скалярлық шамасының мағынасы. Скалярлық шама 0-ге тең емес, сондықтан, а және в векторлары ортогональды емес.

4 Тапсырма. Толығымен ұяшықтарды өшіру.

Формат мәзірінің көмегімен ұяшықтан құралған суреттің тәсілін өзгертуге болады – толығымен ұяшықтарды өшіру мәзірі, контекстік мәзір. ФОРМАТ мәзірі алты қосымша беттен тұрады.

Санның қосымша беті - ұяшықтар iшiндегi кейiптеуді басқарады – сандық, пайыздық, кейіптік уақыты үшін пішімдер және т.б.

Қосымша бетті түзеуұяшықтың ішіндегі көрініп тұрғандарды орналастыруды басқаруға мүмкіндік береді.Ұяшықтарды қосуға болады,мәтінннің тасымалдауымен бағдарды басқаруға болады. Excel өз қалпы бойынша сол өлке бойымен, ал сандарды - оң бойымен мәтiн тегiстеледi. Тегiстеудiң тәсiлi меню арқылы немесе құрал-саймандар панелiндегi батырмасымен өзгертуге болады.

Қосымша бет түріфон түсін орнатады.

Кестедегі АУДАН БОЙЫНША САТУ кестедегі тақырыптың ұяшығын біріктіру – ұяшықтарды белгілеу - Формат – Ячейки – Выравнивание – Объединить ячейки. Мәзір құралында (а®) «біріктіру және ортаға орналастыру» пернесі арқылы болады.

Ұяшық кестеге шекара жасау: кестені белгілеу – формат – шекара – керек шекараны , керек сызықты таңдау. Құрал- саймандары панелі арқылы – шақпақ батырмасы – керек шекараны таңдауға болады. Сол сияқты ұяшықтағы СУСЫНДАР кестесін біріктіру. Мысалда көрсетілгендей шекараны жасау үшін – сызықтар, тақырып үшін – барлық шекараны таңдайсыз.

Қалыпты мәтін ұяшықта ауыстырылмайды. Ұзақ мәтінді енгізгенде мәтін жай ғана көршілес ұяшыққа ауыстырылады. Ауыстыру үшін – ұяшықты таңдау - Формат – Ячейки – Выравнивание – Переносить по словам.

Бағанның енін өзгерту үшін: Формат – Столбец –сан өрісіндегі баған енінде ені көрсетіледі.

Курсорды сызық бөлігінің тақырып бағанына апару (мысалы, А және В бағанындағы КӨКӨНІСТЕР кестесі үшін – бағандағы атын ұзарту) сол батырманы баса отырып және оң сызықты керек ені бойынша тасымалдау. Банк кестесін толтыру. Түзету менюден Excel әділ операциясы үшін - көшіру, алмастыруды таңдау.

БАНК

Бақылау сұрақтар

1.Автотолтыру ұяшығындағы енгізу формуласын қалай орындайды?

2.Бетті, жолды,бағанды қою қалай орындалады?

3. Excel формуласында қалай есептеуге болады?

4.Ұяшықтарды біріктіру, сөздер арқылы ауыстыру, биімделуді өзгертуді

қалай орындауға болады?

5. Бір ұяшық формуласынан басқасына көшіру мағынасы қалай орындалады?

6. Бағандарды, жолдарды, беттің атын өзгертуді қалай созуға болады?

Поиск по сайту: