Мои Конспекты
Главная | Обратная связь

...

Автомобили
Астрономия
Биология
География
Дом и сад
Другие языки
Другое
Информатика
История
Культура
Литература
Логика
Математика
Медицина
Металлургия
Механика
Образование
Охрана труда
Педагогика
Политика
Право
Психология
Религия
Риторика
Социология
Спорт
Строительство
Технология
Туризм
Физика
Философия
Финансы
Химия
Черчение
Экология
Экономика
Электроника

Цилиндрлік тісті берілістердің геометриясы және кинематикасы





 

Тісті берілістердің геометриясы мен кинематикасына қатысты барлық терминдер және анықтамалар стандартталған.

Негізгі параметрлері.

Тісті жұптың кіші доңғалағы – шестерня, ал үлкені – доңғалақ деп аталады. Шестерня параметрлеріне 1 индексін, ал доңғалақ параметрлеріне 2 индексін қосып жазады. Одан басқа түрлі жазықтықтар мен шеңберлерге қатысты қосымша әріпті индекстер қойылады: w – бастапқы жазықтығына немесе шеңберіне тиісті; b – негізгі жазықтығына немесе шеңберіне тиісті; a – тіс төбесі жазықтығына немесе шеңберіне тиісті; f – тіс ойығы жазықтығына немесе шеңберіне тиісті. Бөлу жазықтығына немесе шеңберіне қатысты параметрлерге қосымша индекстер қойылмайды.

11-суретте сыртқы іліністегі тісті берілістердің негізгі геометриялық өлшемдері келтірілген. Төменде солардың анықтамалары және шарты белгілері келтірілген.

z1 және z2 – шестерня мен доңғалақтың тістер саны.

Шеңберлік қадамp = pt – тісті доңғалақтың бөлу шеңбері бойынша көрші екі тістің аттас қабырғаларының иіні (доға) арасындағы қашықтық (бастапқы тісті рейканың қадамына тең).

Өсаралық арақашықтықaw- өсаралық түзу бойынша тісті доңғалақтар өстері арасындағы арақашықтық.

Профильдік ілінісу бұрышыα – рейка профилінің бұрышы. Бұл бұрыш аспаптық рейканың ілініс бұрышына тең және МЕСТ 13755-81 бойынша α =200.

Ілінісу бұрышыαwN1N2 ілінісу сызығы мен ілінісу полюсінен өтетін өсаралық сызығына перпендикуляр түзу арасындағы бұрыш. Түзетіл-меген тісті доңғалақтар үшін αw = α = 20°.

Шеңберлік тістер модуліm – бөлу шеңберінің p шеңберлік қадамының π санына қатынасыm = p/π (тіс өлшемдерінің негізгі сипаттамасы немесе параметрі). Модульдің стандартталған (МЕСТ 9563-80) мәндері 3- кестеде келтірілген.

 

3-кесте

Тісті дөңгелек тістері модульдерінің

стандарт мәндері (МЕСТ9563-80)

 

Қатар Модульдер , мм
1; 1,25; 1,5; 2; 2,5; 3; 4; 5; 6; 8; 10; 12; 16; 20; 25; 32; 40; 50; 60; 80;100
1,125; 1,375; 1,75; 2,25; 2,75; 3,5; 4,5; 5,5; 7; 9; 11; 14; 18; 22; 28; 36; 45; 55; 70; 90

Бөлгіш шеңбер диаметріd – бұл шеңбер бойымен тісті кесу кезінде аспаптың домалайтын шеңбердің диаметрі. Бөлгіш шеңбер цилиндрлік тісті доңғалақтардың тістерінің өлшемдерін анықтау үшін базалы болады. d = mz.

Шестерня мен доңғалақтың бастапқы шеңберлер диаметрлері dw1 және dw2- айналу үдерісінде тісті доңғалақтар жұптары домалайтын шеңбер диаметрі. Нөлдік (түзетілмеген, нормаль) тісті доңғалақтарда бастапқы шеңбер диаметрі бөлгіш шеңбер диаметріне тең болады (d = dw).

Негізгі шеңбер диаметріdb– беріліс тісінің эвольвентасы сызылған шеңбер.

Тіс дөңесі шеңберінің диаметріdа– тістер дөңестерінен өтетін шеңбер диаметрі.

Тіс ойығы шеңберінің диаметріdf– тістер ойықтарынан өтетін шеңбер диаметрі.

Ілінісу полюсіP – берілістің тісті доңғалақтарының бастапқы беттерінің жанасатын нүктесі немесе нүктелері.

Ілінісу сызығыN1N2 – тісті берілістің қозғалмайтын буынына қатысты тістің қозғалысында тістердің жалпы түйіспе нүктелері траекториясы.

Ілінісу сызығының актив ұзындығыgαN1N2 ілінісу сызығымен тіс дөңес шеңберлерінің қиылысқан нүктелері B1 және B2 арасындағы арақашықтық.

Тіс биіктігіh – тістің дөңес шеңбер диаметрі мен ойығы шеңбер диаметрі арасындағы арақашықтық. Бөлгіш диаметрі тіс биіктігін екіге бөледі.

Тіс қалпақшасы биіктігіha– тістің дөңес шеңбер диаметрі da мен бөлгіш шеңбер диаметрі d арасында орналасқан тіс бөлігі (ha = m).

Тіс аяғының биіктігіhf– тістің бөлгіш шеңбер диаметрі d мен ойығы шеңбер диаметрі df арасында орналасқан тіс бөлігі (hf = 1.25m).

 

11-сурет. Сырттай тісті іліністің геометриясы

 

МЕСТ 13755-81 бойынша бастапқы контурда мына параметрлер болады:α = 20°– профильдік бұрыш;hi* = 2ha*m – бастапқы контурдың батуы (кіруі) (мұндаha* = 1-тіс қалпақшасы биіктігінің коэффициенті); c – радиал саңылау ((c = c*m, мұндаc* = 0,25– радиал саңылау коэф-фициенті).

Сырттай және іштей іліністі түзутісті және қиғаштісті цилиндрлік тісті берілістің геометриясын есептеуге қажетті формулалар құрама кестеде келтірілген (3.4-кесте). Ескертеміз: түзутісті берілістерге қатысты барлық формулалардаβ = 0 қою қажет, сонымен қатар нормаль модульдің mn орнына m модульді алу керек.

 

4-кесте

Цилиндрлі тісті берілістің геометриясын есептеуге құрама формулалар

 

Параметр атауы Белгіленуі және есептеу формулалары
Бастапқы берілігендер
Тістер саны шестерня z1
доңғалақ z2
Нормаль модуль mn
Тістің көлбеулік бұрышы β
Бастапқы контур параметрлері
Профильдік бұрыш  
Тіс қалпақшасы биіктігінің коэффициенті ha*
Радиал саңылау коэффициенті c*
Аспаптың жылжытукоэффиценті шестерня x1
доңғалақ x2
Тәж ені шестерня b1
доңғалақ b2 = bw
Есептеудегі геометриялық байланыстар
Беріліс қатынасы немесе саны u = z2 / z1
Бөлгіш өсаралық арақашықтық
Жылжыту коэффициентерінің қосындысы xΣ = x2 ± x1
Профильдік бұрыш tanαt =tan α / cos β
Ілінісу бұрышы invαtw =
Өсаралық арақашықтық aw =
Бөлгіш диаметр шестерня d1 =
доңғалақ d2 =
Бастапқы диаметр шестерня dw1 =
доңғалақ dw1 =
Қабылданған жылжыту коэффициенті y =
Теңдеуші жылжыту коэффиценті δy = x2 ± x1y
Тіс төбесінің диаметрі шестерня da1 = d1 + 2mn(ha* + x1 – δy)
доңғалақ da2 = d2 + 2mn(ha* + x2 – δy)
Тіс ойығы диаметрі шестерня df1 = d1 + 2mn(ha* + c*x1)
доңғалақ df2 = d2 + 2mn(ha* + c*x2)
Тіс биіктігі шестерня h1 = 0,5(da1df1)
доңғалақ h2 = 0,5(da2df2)

 

Ескерту: оң (+) таңба сыртқы ілінісуде, ал сол (–) таңба ішкі ілінісуде алынады.

4-кесте

Цилиндрлі тісті берілістің геометриясын есептеуге құрама формулалар

 

Параметр атауы Белгіленуі және есептеу формулалары
Бастапқы берілігендер
Тістер саны шестерня z1
доңғалақ z2
Нормаль модуль mn
Тістің көлбеулік бұрышы β
Бастапқы контур параметрлері
Профильдік бұрыш  
Тіс қалпақшасы биіктігінің коэффициенті ha*
Радиал саңылау коэффициенті c*
Аспаптың жылжытукоэффиценті шестерня x1
доңғалақ x2
Тәж ені шестерня b1
доңғалақ b2 = bw
Есептеудегі геометриялық байланыстар
Беріліс қатынасы немесе саны u = z2 / z1
Бөлгіш өсаралық арақашықтық
Жылжыту коэффициентерінің қосындысы xΣ = x2 ± x1
Профильдік бұрыш tanαt =tan α / cos β
Ілінісу бұрышы invαtw =
Өсаралық арақашықтық aw =
Бөлгіш диаметр шестерня d1 =
доңғалақ d2 =
Бастапқы диаметр шестерня dw1 =
доңғалақ dw1 =
Қабылданған жылжыту коэффициенті y =
Теңдеуші жылжыту коэффиценті δy = x2 ± x1y
Тіс төбесінің диаметрі шестерня da1 = d1 + 2mn(ha* + x1 – δy)
доңғалақ da2 = d2 + 2mn(ha* + x2 – δy)
Тіс ойығы диаметрі шестерня df1 = d1 + 2mn(ha* + c*x1)
доңғалақ df2 = d2 + 2mn(ha* + c*x2)
Тіс биіктігі шестерня h1 = 0,5(da1df1)
доңғалақ h2 = 0,5(da2df2)

 

Ескерту: оң (+) таңба сыртқы ілінісуде, ал сол (–) таңба ішкі ілінісуде алынады.




Поиск по сайту:







©2015-2020 mykonspekts.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.